Экологияға ең қауіпті және зиянды электр станциялары – зерттеу
Қазақстанда атом электр станциясының құрылысы белсенді талқылануда және басты алаңдаушылық экология мен қауіпсіздікке байланысты.
Көбісі Чернобыль мен Фукусимадағы апатты еске алады. Дегенмен мұндай апаттардың қайталану мүмкіндігі аз, сол сияқты аса қауіп төндіретін электр станцияларының басқа түрлері бар.
Energyprom.kz ресурсы қандай электр станциялары ең қауіпті және қоршаған ортаны ластайтыны туралы зерттеу жүргізген.
Our World In Data деректерін пайдалана отырып, зерттеушілер ешқандай энергия көзі толығымен қауіпсіз емес екенін атап өтеді. Олардың барлығы адам денсаулығы мен климатқа әсер етеді, бірақ әртүрлі жолдармен.
Қазба отындары (көмір, қоңыр көмір, мұнай) қысқа мерзімде ең көп парниктік газдар шығаратын ең лас және қауіпті энергия көзі. Көмір электр станцияларынан өндірілген электр энергиясының бірлігіне шаққандағы өлім-жітім 32,7 және 24,6-ға жетеді (көмір түріне байланысты). Қазақстанда көмірмен жұмыс істейтін ЖЭС-те барлық электр энергиясының 77% — дан астамы өндіріледі, бұл елді жоғары тәуекел аймағына қояды.
Қазба отындарынан айырмашылығы, атом энергиясы мен жаңартылатын энергия әлдеқайда қауіпсіз. Жел, атом және күн электр станцияларында өлім-жітім аз. Атом энергетикасы қоңыр көмірге қарағанда 99,9% — ға, көмірге қарағанда 99,8% — ға, мұнайға қарағанда 99,7% — ға және газға қарағанда 97,6% — ға аз өлімге әкеледі.
Зерттеу сонымен қатар жылына 1 ТВт·сағ электр энергиясын тұтынатын 150 мың тұрғыны бар қалалар үшін өлім-жітім деңгейін талдайды. Егер қала тек көмірмен жұмыс істесе, жыл сайын ауаның ластануына байланысты 25 адам қайтыс болар еді.
Электр станцияларының түрлері бойынша жалпы жағдай:
көмір: жылына 25 мезгілсіз өлім;
мұнай: жылына 18 мезгілсіз өлім;
табиғи газ: жылына 3 мезгілсіз өлім;
гидроэнергетика: жылына 1 мезгілсіз өлім;
жел энергиясы: 25 жылда бір рет 1 өлім;
атом энергиясы: 33 жылда бір рет 1 өлім;
күн энергиясы: 50 жылда бір рет 1 өлім.
Энергия көздерінің тұрақтылығы да маңызды. Жасыл энергетика қауіпсіз. Көмір тағы да ластану бойынша көш бастап келеді, ядролық отынға қарағанда 100 есе көп парниктік газдар шығарады. Көмір электр станцияларынан көмірқышқыл газының шығарындылары 1 ГВт·сағ — қа 970 тоннаны, мұнайдан — 720 тоннаны, газдан — 440 тоннаны, биомассадан — 78 — ден 230 тоннаны, күн электр станцияларынан — 53 тоннаны, гидроэлектро станциялардан —24 тоннаны, жел электр станцияларынан-11 тоннаны құрайды, ал атом электр станцияларынан — барлығы 6 тонна газ шығады.
Осылайша, атом электр станциялары қауіпсіз және экологиялық таза. Олар «жасыл» энергетика бөліміне енгізілген, бұл олардың мәртебесін растайды. Жылу электр станциялары экология мен адамдардың денсаулығына орасан зор зиян келтіретін Қазақстанға ядролық және жаңартылатын энергетикаға көшу туралы ойлану керек. Бұл болашақты қорғауға және өскелең ұрпақтың өмір сүру сапасын жақсартуға көмектеседі. Қазақстан — әлемдегі электр энергиясын өндірудің көміртекті қажетсінуі бойынша көшбасшылардың бірі және таза энергия көздеріне көшу бұрынғыдан да өзекті.
