Ұстаз – жас ұрпақтың рухани сәулеткері
Қазіргі уақытта өскелең ұрпақтың рухани, адамгершілік және денсаулығын қалыптастыру, азаматтардың жаңа толқынын – өз бетінше ойлайтын, белсенді әрекет ететін, зияткерлік әлеуеті мен адамгершілік қағидаттарына ие шынайы патриоттарды тәрбиелеу проблемалары ерекше рөлге ие болуда. Қазіргі заманғы білім берудің, қоғам мен мемлекеттің маңызды мақсаты жоғары адамгершілігі мол, жауапты, шығармашыл, рухани және құзыретті азаматты тәрбиелеу. Оның қалыптасуы мен дамуына әлеуметтік-педагогикалық қолдау көрсету болып табылады.
Өскелең ұрпақты руханиадамгершілік тәрбиелеу үшін жағдай жасау — басым міндеттердің бірі. Халықтың рухани бірлігі мен бізді біріктіретін моральдық құндылықтар саяси және экономикалық тұрақтылық сияқты дамудың маңызды факторы болып табылады. Қоғам тек қана адамгершілік бағдарларының ортақ жүйесі болған кезде, елде ана тіліне, өзіндік мәдениетке және өзіндік мәдени құндылықтарға, өз ата-бабаларымыздың жадына, біздің Отан тарихымыздың әрбір бетіне құрмет сақталған кезде ауқымды ұлттық міндеттерді қоюға және шешуге қабілетті болады. Нақ осы ұлттық байлық еліміздің бірлігі мен егемендігін нығайтудың негізі болып табылады.
Тәрбие – бұл ең алдымен мұғалім мен баланың үнемі рухани байланысы болып табылады. Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар негізінде тұлғаны қалыптастыру, дамыту және кәсіби қалыптастыру үшін қажетті жағдайлар жасау. Ұстаздардың басты міндеті баланың тәрбиеге, білім алуға және жан-жақты дамуға, ана тілін, мәдениетін, ұлттық салт-дәстүрлерін сақтауға, хабардар болуға, денсаулығын нығайтуға құқықтарын іске асыру. Жеке тұлғаның жалпы білім беру дамуынан басқа, мұғалім оның рухани-адамгершілік білімі үшін жауапкершілікті өз мойнына алатындығын есте ұстаған жөн.
Мұғалім – білімнің нұры. Олар бізге өмірге апаратын жолды көрсетеді. Мұғалім – әлемді түсінуге көмектесу үшін қажет. Мұғалім – рухани тәлімгер. Сондықтан мұғалімнің негізгі функциясы, ең алдымен, жастардың рухани әлемін қалыптастыру, жалпы адамзат қоғамының ережелері мен сенімдерін анықтау болып табылады. Мұғалім бала кезінен жалпыадамзаттық құндылықтар, құқықтар және мәдениет ұғымдарын бойына сіңіреді, әлем туралы дұрыс түсініктерді тәрбиелейді, өзінің мінез-құлқын осы ұғымдарға сәйкес реттеуге үйретеді, басқаларға мейірімділік пен төзімділік, құрмет және адамгершілік принциптері бойынша өмір сүруге үйретеді.
Мұғалім мамандығы жан-жақты білімді, шексіз рухани жомарттықты, балаларға деген дана сүйіспеншілікті талап етеді. Өнеге болатындай мұғалімдер неғұрлым көп болса, біздің қоғам соғұрлым жақсы, білімді, зияткер болады. Адамның рухани ақыл-ойы, оның жанының байлығымен тікелей байланысты. Рухани тұлға-өзін-өзі ұйымдастырудың, отбасылық және әлеуметтік тәрбие мен ағартудың ұзақ, табанды және мақсатты процесінің нәтижесі. Бұл ұлттық мақтаныш сезімі мен дамыған ұлттық санасы бар адам.
Өскелең ұрпақты рухани — адамгершілік тәрбиелеу елдің табысты дамуының, халықтың рухани бірлігін және оны біріктіретін моральдық құндылықтарды, саяси және экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз етудің негізгі факторы болып табылады. Қоғамның даму қарқыны мен сипаты адамның азаматтық ұстанымына, оның мотивациялық-ерікті саласына, өмірлік басымдықтарына, адамгершілік сенімдеріне, моральдық нормалар мен рухани құндылықтарға тікелей байланысты.
Айдана Нұрланқызы,
№4 Қаракеңгір орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі.