Кеудесінде сөздің оты жанған журналист
Әр адам өмірінде бір сәтке тоқтайды: «Кім болам? Қай жолмен қадам басам?» — деген сұрақ алдында. Ізтай Белгібайұлы үшін бұл таңдау ерте басталды. Жүрегі оны сөздің шығармашылық әлеміне — журналистикаға жетеледі. Сол сәттен бастап әр жазған мақаласы оқырман жүрегіне жол тапты, әр әңгімесі шынайылық пен батылдыққа толы болды.
Жезді ауданында бір кездері өңірдің тынысын жеткізіп отырған, мән-маңызы бар газет редакциясы болды. Уақыт көшіне ілесіп, елдің қоғамдық өмірімен бірге өзгерген бұл басылым алғаш «Қызыл кенші» деген атпен жарық көрді. Кейін «Октябрь туы», соңында «Жезді өңірі» деген атаулармен жалғасын тапты.
Бұл атаулар – жай ғана сөздер емес. Олар – өңірдің өсу жолы, сол дәуірдің тынысы, қарапайым еңбек адамдарының жүрек соғысы. 1997 жылы жүргізілген қайта құрулар нәтижесінде редакция өз жұмысын тоқтатты. Газеттің соңғы нөмірі сол жылы басылып, бір дәуірдің парағы жабылды. Бүгінде газет тігінділері Жезді кентінің музейінен орын алып, сарғайған беттері арқылы сол кезеңнің шынайы болмысын әйгілеп тұр. Әрбір жолы – жергілікті тарихтың тілсіз куәсі.
Осы «Жезді өңірі» басылымымен тікелей тағдырлас болғандардың бірі – Жезді аудандық №6 мектептің шәкірті Ізтай Белгібайұлы. Сабақтан кейін сөмкесін асынып, редакцияға қарай асығатын күндер оның есінде ерекше сақталыпты. Қолына жаңа ғана жазылған мақаласын ұстаған бойы редактордың кабинетін қағып тұрған сәттері – мектеп тілшісінің алғашқы шығармашылық толғаныстары еді.
Газет бетінде жарияланған алғашқы шағын жазбалар – мектеп өміріндегі оқиғалар, ауыл адамдары туралы ойтолғамдар, оқушы көзқарасымен берілген әсерлер. Сол кезде қарапайым ғана көрінген бұл материалдар уақыт өте келе құнды дерекке айналды. Бүгінде олардың бәрі Жезді музейінде сақтаулы.
Бұл – Ізтайдың өз еңбегінің ізін тарихтан табуы ғана емес, тұтас бір ұрпақтың жастық жалынмен жазылған рухани мұрасы.
Аудандық газет редакциясы – Ізтай үшін нағыз мектеп болды. Мұнда ол мәтінді ықшамдауды, шынайы ақпарат беру жауапкершілігін, оқырманды құрметтеуді үйренді. Редакторлардан естіген әрбір сын, алған әрбір кеңес – оның журналистік қалыптасу жолындағы темірқазығына айналды.
Газетке жарияланған материалды аудан азаматтарының оқып, жылы лебіз білдіруі мектеп оқушысына үлкен шабыт сыйлайтын. Сол сезім – оқырманға пайдаң тисін деген таза ниет – оның бойына өмір бойы сақталатын адалдық пен жауапкершілікті дарытты.
Бүгінде музей сөресінде жатқан «Жезді өңірі» газеттерінің әрбір беті – елдің тынысын көшірген айна. Тоқсаныншы жылдардың өтпелі кезеңіндегі қиындықтар, еңбек адамдарының бейнесі, ауылдағы қарапайым жаңалықтар – бәрі осы жерден табылады.
Ал Ізтайдың қолтаңбасы – сол кезеңнің көркем суреті секілді. Уақыт өткен сайын құны арта түсетін, өңірдің рухани өмірін толықтыратын баға жетпес қазына болды.
Ізтай Бейсенбаев сабақты үздік оқыды, сынып старостасы болды, гуманитарлық пәндерге ерекше ықылас танытты. Әсіресе, шығарма жазуды сүйді. Газеттер мен журналдарды жай ғана оқып қоймай, олардың тіл ырғағын, мәтін формасын, фактінің күшін саралай отырып зерделейтін. Сол себепті ол жас кезінен-ақ қалалық жастар басылымдарына мақалаларын жіберіп, алғашқы пікірлерін, алғашқы кәсіби сабақтарын ала бастады. Осы қасиеті арқылы Ізтай сөз әлемінде өз ізін қалдыруға бел буды.
Уақыт өте келе Ізтай Белгібайұлының есімі Ұлытау облыстық және аудандық газеттерінің оқырмандарына жақсы таныс болды. Металлургтер мен кеншілер туралы очерктері, репортаждары, ауыл шаруашылығы жайлы мақалалары, еңбек адамдары мен ардагерлер туралы әсерлі әңгімелері – барлығы да тереңдігімен, адамилығымен, кейіпкерге деген құрметімен ерекшеленді.
Оның кәсіби шеберлігі туған өңірінен асып, республикалық деңгейде де жоғары бағаланды. Сөйтіп, ол республикалық және облыстық газеттерде маңызды лауазымдарда еңбек етуге шақыру алды. Бұл кезең оның журналистік жолындағы жарқын белес болды. Әсіресе, республикалық басылымдардағы тәжірибе оның көкжиегін кеңейтіп, кәсіби білігін одан әрі шыңдады.
Сонымен бірге оның назарында әрдайым өңір тағдыры, Ұлытау жұрты, аймақ экономикасы, құрылыс пен өнеркәсіптің дамуы тұрды. Бұл тақырыптар – оның шығармашылық ғұмырының өзегі.
Кейінгі кезде Ізтай Белгібайұлы «Мысты өңір», «Сарыарқа», «Ұлытау», «Қазыналы өңір» газеттерінде тілшілік қызметтерін атқарып жүр. Ол тек өз міндетін орындап қана қоймай, тәжірибесін аямай бөлісіп, жас тілшілерді тәрбиелеуге, редакциялық мәдениетті қалыптастыруға, сөзге деген сүйіспеншілікті сіңіруге бар күшін салды. Көптеген маңызды қоғамдық жұмыстарын осы күнге дейін адал атқарып келеді.
Жарты ғасырға жуық шығармашылық жолында ол көптеген марапаттарға ие болды, түрлі конкурстардың жеңімпазы атанды, үздік очерктер мен мақалалардың авторы болды. Оның кәсібилігі, адалдығы мен сабырлы еңбекқорлығы өңір журналистикасы қауымының терең құрметіне ие болды.
Бүгінде «Ұлытау» газетінің 85 жылдық мерейттойы атап өтілгелі жатқанда, Ізтай Белгібайұлы сынды азаматтардың осы басылым тарихындағы айрықша орны айқын сезіледі. Олар – жай ғана автор емес. Олар – кезең куәгерлері, уақыттың шежірешілері, өлкенің жанды жылнамасын жазған тұлғалар.
Оның публицистикасы бүгінде де өзекті. Оның сөзі – анық, шынайы, адам жанына жақын – әлі де оқырманын табады.
Ізтай Белгібайұлы бүгінде де қоғамдық өмірден шет қалмай, шығармашылықпен айналысып, тәжірибесін жас буынмен бөлісіп келеді. Ол ұзақ жылдар бойы қалыптасқан кәсіби ұстанымына адалдық танытып, туған жердің тыныс-тіршілігін, маңызды оқиғаларын кең аудиторияға жеткізуді басты міндет санайды.
Журналистика саласында жинаған мол тәжірибесін ол жас қаламгерлерге үйретуден жалыққан емес. Редакциядағы күнделікті жұмыстың өзінде-ақ, бағыт-бағдар беріп, материал дайындаудың қыр-сырымен бөліседі. Сол себепті де Ізтай Белгібайұлын әріптестері де, шәкірттері де жауапкершілігі жоғары, ұстанымы берік ұстаз ретінде ерекше құрметтейді.
Оның қаламынан туған әр мақалаларының астарында өмірлік тәжірибе, нақты дерек пен жүрекке жақын тақырыпқа деген шынайы көзқарас жатыр. Туған өңірінің дамуына, қоғамдағы өзекті мәселелердің дұрыс жазылуына қосқан үлесі де айрықша.
Зейнетке шыққанымен, Ізтай Белгібайұлы газет жұмысынан қол үзген жоқ. Халық игілігі үшін қалтқысыз қызмет ету – оның өмірлік қағидасына айналған. Бүгінде ол журналистикаға адалдықтың, елдік мүддеге қызмет етудің жарқын үлгісін көрсетіп отыр.
Ерғали Қасымбеков,
ҚР ІІМ Құрметті ардагері
